Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Türk lirası mevduat/katılım fonu oranlarının toplam mevduatın %50'sinin altında kalması durumunda bankaların döviz zorunlu karşılıklarından yıllık %3 komisyon tahsil edecek. Hareket, lira mevduatını artırmayı hedefliyor ve Merkez bankasının 'liraizasyon' stratejisi dahilinde olarak görünüyor.
BDDK’nın Temmuz 2022 tarihli sektör verilerine baktığımız zaman, hemen hemen bütün bankaların TP mevduat payı anlamında %50 eşiğinin altında olduğu görülmektedir. Kamu bankalarında TP mevduat oranı %49,4 ile belirlenen çizgiye daha yakın olmakla birlikte, özel bankalarda bu oran %40,8 seviyesinde görünmekte. Sektör genelinde ise TP mevduat ağırlığı %43,6 olarak hesaplamaktayız. Bu oranlar elbette özellikle KKM dönüşleriyle beraber bir miktar artmış olabilir. Merkez Bankası’nın Haftalık Para ve Banka İstatistikleri’nde TP mevduatların toplamdaki ağırlığını 19 Ağustos haftasında %45,6 olarak bulmaktayız. Bu elbette sektörün genel olarak TP mevduat bazında %50 altında kaldığını ortaya koymaktadır. Özel bankaların TP mevduat ağırlığının kamu bankalarına göre daha az olması, bu komisyon kuralından daha çok etkileneceklerini göstermektedir.
Bankacılık sektörü geneli, özel bankalar ve kamu bankaları yerel para mevduat / toplam mevduat oranları
Merkez Bankası’nın güncel zorunlu karşılık oranlarına baktığımızda; YP cinsinden ZK’larda %25 gibi oranlara çıkılabildiği görülmektedir. En son Resmi Gazete’de yayınlanan yeni kurallar döviz hesaplarından TL hesaplarına belli bir dönüşümü yapmamış olan bankalara ekstra 5 puan, yeterli dönüşüm yapmamış bankalara ise ekstra 3 puan ZK oranı uygulaması getiriyor. Dolayısıyla döviz dönüşümü yapmamış ve toplam TL mevduatı da %50 altında kalmış olan bankalar için ekstra ZK uygulamasının yıllık bazda net karlılık üzerine etkilerini hesap edersek, %3 komisyon kuralının eklenmesiyle %30-31 gibi YP ZK oranları söz konusu olabilmekte, dolayısıyla %6 gibi bir ekstra etkiye maruz kalabilecekleri görülmektedir.
Güncel yabancı para ZK oranları
Kaynak Enver Erkan / Tera Yatırım
Hibya Haber Ajansı