Sıfır enerji binalara dönüşümü desteklemek üzere bu yıl ikincisi düzenlenen ZeroBuild Türkiye’21 Sıfır Enerji Binalar Forumu 35 ülkeden, konularında uzman kamu,-özel sektör ve STK temsilcileri ile akademisyenlerden oluşan 110 katılımcıyla 22-26 Eylül tarihleri arasında dijital ortamda gerçekleştirildi. Ülke ekonomisi, birey ekonomisi, enerji tasarrufu ve çevre için kaçınılmaz olan sıfır enerji binalara dönüşümün finansmandan iklime, malzemeden sertifika sistemlerine kadar tüm boyutlarıyla ele alındığı forumda, dünya çapında gerçekleştirilmiş uygulamalar paylaşıldı. Sektör paydaşları, fikir önderleri 23-26 Mart 2022’de Yapı Fuarı TurkeyBuild İstanbul 2022 kapsamında gerçekleştirilecek “Uluslararası Sıfır Enerji Binalar Zirvesi ZeroBuild Summit”te buluşmak üzere sözleşti.
Yaşanabilir bir dünya için üretilen çözümlerden biri olan ve AB’de 1 Ocak 2021 itibariyle zorunlu hale getirilen ‘Sıfır Enerji Binalar’ın tüm boyutlarıyla ele alındığı ZeroBuild Türkiye’21 Sıfır Enerji Binalar Forumu’nda Birleşmiş Milletler tarafından 2030 yılı için belirlenen “Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları”na referans verilerek dünyada ve Türkiye’de yapılan çalışmalar, hayata geçirilmek üzere olan projeler ve malzeme sektöründeki gelişmeler paylaşıldı.
22 Eylül Çarşamba günü açılışı yapılan forum, Enerji Verimli Binalar ve Yerleşkeler Uzmanı Yüksek Mimar, ZeroBuild Türkiye’21 Genel Sekreteri Yasemin Somuncu’nun açılış konuşması ile başladı. Somuncu’nun ardından açılış oturumunda; T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü Enerji Verimliliği ve Tesisat Daire Başkanı Murat Bayram, T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Enerji Verimliliği ve Çevre Daire Başkanı Abdullah Buğrahan Karaveli, T.C. MEB İnşaat ve Emlak Genel Müdürlüğü, İzleme Değerlendirme ve Koordinasyon Daire Başkanı Dr.Musa Rahmanlar ile GTALLIANCE Sürdürülebilirlik Danışmanlığı Kurucu Ortağı, Sürdürülebilirlik ve Araştırma Danışmanı Ali Gizer birer konuşma yaptı. Açılışın ardından Çek Cumhuriyeti Brno Teknoloji Üniversitesi’nden, Cleaner Production Dergisi Baş Editörü Prof. Dr. Jiří Jaromír Klemeš ana tema sunumunu gerçekleştirdi.
Türkiye’de çalışmaların yaygınlaşması temel hedef
Forumun ardından değerlendirmelerde bulunan Enerji Verimli Binalar ve Yerleşkeler Uzmanı, ZeroBuild Türkiye’21 Genel Sekreteri Yüksek Mimar Yasemin Somuncu daha iyi bir gelecek için bir araya gelip şimdiden harekete geçen herkese teşekkür ederek, “Geniş bir ekibin, gönüllülük esası ile gerçekleştirdiği bu etkinlikte Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın tanıttığı Yes-TR (Yeşil Enerji Sertifikası-Türkiye), Enerji Bakanlığı’nın detaylarını paylaştığı Enerji Hizmeti Şirketleri’ne (ESCO) yönelik çalışmalar, Milli Eğitim Bakanlığı’nın Türkiye genelinde gerçekleştirdiği pilot projeler ile ‘1000 Okul’ projesi kapsamında mesleki ve teknik lise öğretmenlerinin dahil edildiği Akademik Günü kamu tarafında ortaya çıkan önemli noktalar bizim için. Forumda, yerelde il ve ilçe bazlı olarak belediyeler tarafından gerçekleştirilmekte olan iyi uygulama örnekleri paylaşılarak Türkiye genelinde bu çalışmaların yaygınlaştırılması hedeflendi” dedi.
Üniversite öğrencilerine Verimlilik Elçisi olma çağrısı
Yerli ve yabancı akademisyenlerce dirençlilik, karbon nötr gelecek ve dijitalleşmede bütün kesimleri ilgilendiren fırsatların ve risklerin masaya yatırıldığı forumda, Türkiye’den ve dünyadan pasif ev sertifikası almış veya almak üzere olan farklı bina tipolojileri örneklerinin paylaşıldığını hatırlatan Somuncu, “Forumda yerli malzeme üreticilerinin artık pasif ev komponent sertifikasını gündemlerine taşımaya başladıkları büyük dikkat çekti. İlaveten, Türkiye’nin ilk pasif ev komponent sertifikası alan yerli doğrama ürününün de takdim edildiği forumun son oturumunda Türkiye’deki bütün üniversite öğrencileri Verimlilik Elçileri (VELÇİ) olmak üzere davet edildi. Katılmak isteyenler 30 Ekim’e kadar velci@zerobuild.org adresinden başvurabilecekler” diyerek üniversite öğrencilerini projeye dahil olmaya çağırdı.
Sektör bileşenleri 2022’de Uluslararası Sıfır Enerji Binalar Zirvesi ZeroBuild Summit'te buluşacak
Değişimin kolay olmadığı, kurumların ve toplumun ciddi çabalarını gerektirdiğini ifade eden Somuncu, “Sıfır enerji binaların, pandemi sonrasında ekonomiyi canlandırmak için kilit bir unsur olduğunu bilerek bu yapıları Türkiye ölçeğinde ileriye taşırken enerji yoksulluğunu doğrudan ele almak üzere fırsatları kullanabilmeli, kimseyi geride bırakmamalıyız. Bu bilgiyle, 23-26 Mart 2022 tarihlerinde, Yapı Fuarı TurkeyBuild İstanbul 2022 kapsamında gerçekleştirilecek Uluslararası Sıfır Enerji Binalar Zirvesi ZeroBuild Summit'te tüm sektör paydaşlarını yeniden bir arada görmeyi umuyoruz” dedi.
ZEROBUILD TÜRKİYE’21 OTURUMLARINDA
DÜNYAYA NEFES ALDIRACAK ÇÖZÜMLER KONUŞULDU
Ülkemizde ve dünyada Sıfır Enerji Binalar konusunda farkındalığı artırmak üzere ilk defa 2020 yılında düzenlenen ZeroBuild Forum, bu yıl “nasıl” sorusu etrafında şekillendirildi. Birleşmiş Milletler’in Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’nın 10’una doğrudan, 7’sine dolaylı olarak dokunulan forumun açılış oturumunda söz alan T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü, Enerji Verimliliği ve Tesisat Daire Başkanı Murat Bayram, kendi geliştirmiş oldukları BEP TR yazılımına ve enerji verimliliği ile ilgili yapmış oldukları çalışmalara ilişkin bilgi vererek ZeroBuild Türkiye’21 forumundan elde edilecek çıktıların Bakanlık tarafından planlanan çalışmalar için önemli girdiler olacağını belirtti.
Açılış oturumunun bir diğer konuşmacısı, T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Enerji Verimliliği ve Çevre Daire Başkanı Dr. Abdullah Buğrahan Karaveli, ZeroBuild Türkiye’21 forumunun zamanlamasının ve Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’na olan katkısının önemini vurguladı. Enerji verimliliği alanında yapısal dönüşümlerle birlikte davranışsal dönüşümün de çok önemli olduğuna ve dijitalleşmenin bu noktadaki önemine değinen Karaveli, Enerji Performans Sözleşmeleri’nin ticari ve kamu binalarında uygulanmasının vazgeçilmez bir unsur olduğunu belirterek Bakanlık tarafından yapılan çalışmaları ve takipleri anlattı.
T.C. Millî Eğitim Bakanlığı, İzleme, Değerlendirme ve Koordinasyon Daire Başkanı Dr. Musa Rahmanlar, Türkiye’nin Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’nı 2012 yılından beri takip ettiğini ve 2016 yılında ‘Yüksek Düzeyli Siyasi Forum’da (HLPF) gönüllü olan 22 ülkeden biri olduğunu belirtti. Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’nın hepsinin kendi arasında ilişki içeresinde olduğunu ve sorunların toplu bir biçimde ele alınması gerektiğini vurgulayan Rahmanlar, Millî Eğitim Bakanlığı olarak enerji verimliliği çalışmaları kapsamında hem eğitim bazında hem de binalar bazında yapmış oldukları çalışmalarla rol model olmak istediklerini ifade etti.
Türkiye’de sıfır enerji binaların geliştirilmesi için finansal çözüm: Vergi indirimleri ve ucuz arazi sağlanması
“Yeşil ve Dayanıklı Kentsel Dönüşümde Sıfır Enerji Bina Uygulamalarının Teşviki” konulu oturumda önce T. C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Dış Kaynaklı Yatırımlar Daire Başkanı Esra Turan Tombak tarafından KABEV (Kamuda Enerji Verimliliği) projesi anlatıldı; Proje kapsamında minimum 20 enerji verimliği sağlanacağı belirtildi. Bu projeye göre en önemli adımlardan birinin neredeyse sıfır enerji binaların gerekliliklerinin belirlenmesi ve bu gerekliliklere göre alınacak önlemlerin bir Maliyet-Fayda Analizi içereceği ifade edildi. Yerel yönetim temsilcilerinden Yalova Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürü Ömür Bayar, Türkiye’nin en önemli sorunlarından biri olan deprem ve enerji verimliliğinin kesişim noktalarında yapılabileceklerin altını çizerken, tüm güçlendirme çalışmalarının ısı yalıtım ve bina enerji sistemlerinin iyileştirilmesi aşamalarını da içerdiğini söyledi.
Kadıköy İmar ve Şehircilik Müdür yardımcısı Serhat Şahin, sıfır enerji ve yeşil bina esaslı kentsel dönüşümlerde yerel yönetimlerin rolünü ve neler yapabileceklerini aktardı. Türkiye’de sıfır enerji binaların geliştirilmesinde vergi indirimleri ve ucuz arazi sağlanması gibi finansal çözümlerin yanı sıra, gayrimenkul sektörü açısından pazarlama avantajlarının artacağı, buna göre enerji verimliliğinden kaynaklı düşük aidat kazanımlarının hızlı satış ve kiralama olanaklarının da beraberinde geleceğini belirtti.
Yeşil tedarikte opsiyonların ve esnekliğin artması gerekli
Forumun, “AB Standartlarına Uyum, Yeşil Mutabakat, Türkiye ve İstihdama Etkileri” oturumunda bütün konuşmacıların birleştiği ortak fikir ise Yeşil Mutabakat’ın yatırım, üretim ve istihdamda büyük değişimler yaratarak Türkiye’yi geleceğe taşıyacağı oldu.
“Yeşil Tedarik Stratejileri ve Türkiye İçin Uygulama Yol Haritası” panelinde karbon-nötr bir dünyaya ulaşmada enerji dönüşümü hızını artırırken, elektrik tüketicilerinin de yüzlerini yeşile dönerek “yeşil tedarik stratejileri” geliştirmeyi hızlandırdıkları belirtilen panelde, Türkiye’deki Yeşil Elektrik opsiyonlarının; öztüketim Çatı GES yatırımı ile kendi elektriğini üreterek tedarik etmek, Yeşil Tarife üzerinden dağıtım ve Yenilenebilir Enerji Tedarik Anlaşmaları (YETA) ile satın almak ve I-REC, YEK-G gibi sertifikasyonları kullanmak olabileceği belirtildi. Bu opsiyonların bazı artı ve eksilerinin olmakla birlikte aslında yeşil tedarikte hem opsiyonların hem de esnekliğin artmasına ihtiyaç duyulduğunun altı çizildi.
Küresel ısınmaya karşı BIM uygulamaları yaygınlaştırılmalı
“Sıfır Enerji Binalarda BIM Uygulaması’”nın konu edildiği oturumda, sadece tasarım evresinde değil, tüm yaşam döngüsünde bu uygulamaların önem taşıdığı belirtilerek BIM uygulamalarının sıfır enerji binalara entegrasyonu, uluslararası yönetmeliklerin bu uygulamalar üzerindeki dinamiği ve sürdürülebilirliğe katkısı gibi konular derinlemesine ele alındı. Oturumda özetle, küresel ısınmayı 1,5°C sınırlamak istiyorsak, bu uygulamaların büyük bir hızla yaygınlaştırılması gerektiği fikri ağırlık kazandı.
Yeşil ekonomiye geçişte kadınların rolü büyük
“Net Sıfırı Hedefleyen Kadınlar” oturumunda dört farklı ülkeden kadın konuşmacılar tarafından net sıfıra ulaşmak konusundaki uzmanlık ve deneyimler aktarıldı. Yeşil ekonomiye geçiş ve net sıfıra ulaşmada kadınların önemli katkıları olacağının vurgulandığı oturumda, iklim değişikliğinin etkileri ile başa çıkmak konusunda etkin olacak tüm sektörlerdeki kadınların “bir ilham kaynağı olması” temennisi paylaşıldı.
Yalıtımla 2050’ye kadar yüzde 28 tasarruf mümkün
“Sıfır Enerji Binalar ve Yalıtım” başlıklı oturumda, öncelikle Türkiye için maliyet etkin U değerlerinin hayata geçirilmesi ile 2023'e kadar yaklaşık 7, 2030'a kadar yaklaşık 14 ve 2050'ye kadar yaklaşık 28 oranında tasarruf edilebileceği vurgulandı. Farklı yalıtım kalınlıklarının maliyetleri karşılaştırılarak çok az bir ilk yatırım maliyeti artışıyla elde edilecek orta ve uzun vadeli geri kazanımlar detayları ile aktarıldı. Ülkemizde önümüzdeki dönem Neredeyse Sıfır Enerji Bina standartları kapsamında yapılacak olan binalarda üçlü yalıtım camlarının kullanımının söz konusu olduğu ifade edilerek Türkiye için “yalıtım kalınlığı haritası” oluşturulacağı bilgisi verildi.
Sıfır enerji binalara giden yolda önemli bir adım: Yes-TR
“Bina ve Malzeme Sertifikasyon Sistemleri ve Metodolojileri” oturumunda sıfır enerji binalarla ilgili detaylı bilgilendirme ve Türkiye’nin mevcut durumu, Yes-TR (Yeşil Enerji Sertifikası-Türkiye) isimli yerel gönüllü sertifikamız ile ilgili gelişmeler ve planlanan eğitimler, uygulama ve erişilebilirlik koşulları geniş kapsamda ele alındı. Sıfır enerji binalara ulaşmak için tek evrensel prototip olan Pasif Ev bina ve komponent sertifikasyon süreçlerinin tüm detaylarıyla aktarıldığı oturumda ayrıca EDGE (Yüksek Verimlilik İçin Tasarımda Mükemmellik) sertifikası, çalışma prensipleri ve uygulamaları anlatılarak Bina Dirençlilik Endeksi programı ile ilgili bilgilendirmeler yapıldı.
Enerji verimliliği için finansal çözümler
“Enerji Verimliliği Finansmanı” oturumu kapsamında gerçekleştirilen panelin ilk bölümünde bankacılık sektöründeki dönüşüm, Avrupa Yeşil Mutabakatı’na uyum, enerji verimliliği uygulamalarının geliştirilmesinde, mevzuat, finans kurumları ve yatırımcı tarafında karşılaşılan zorluklardan ve yapılabilecek iyileştirmelerden bahsedildi. Panelin ikinci kısmında ise panelistler, temsilcisi oldukları finans kurumlarının bu alanda geliştirdikleri finansal çözüm ve ürünleri aktardılar.
“Sıfır Enerji Binalar İçin Enerji Performans Sözleşmeleri” oturumunda Türkiye’de özellikle kamu sektöründe enerji tasarruflarına ulaşmak için oldukça öncelikli bir konu olan Enerji Performans Sözleşmeleri’nin kontratsal ve finansal boyutları ile ilgili kavramlar ve deneyimler paylaşıldı. “Ölçme ve Doğrulama” başlıklı oturumda da katılımcılar Enerji Performansı Taahhütü’ne (EPT), Ölçme ve Doğrulama Protokolü’ne, risklerden ve dikkat edilecek noktalara değindi.
Karbon sıfır bir dönüşümde kullanılan malzemeler yerelleştirilmeli
Forumda, Sıfır Enerji ve Pasif Ev Derneği ile ortak organize edilen “SEPEV Günü”nde Türkiye’de ve dünyada gerçekleştirilmiş ve Pasif Ev sertifikası almış veya alma aşamasında olan farklı tipolojilerdeki binalar bütün detayları ile masaya yatırıldı. Oturumda, bina kabuğunda kullanılacak yüksek performanslı malzemelerin yanında, doğru detaylandırma ve işçiliğin pasif ev standartlarına ulaşmada elzem olduğu belirtilirken, kullanıcıların bilinçli tüketiciler/türeticiler olmalarının öneminin altı çizildi. Artık geniş alanlı-kullanılmayan yapılardan daha küçük ve kullanışlı alanlara geçilmesinin öneminin vurgulandığı oturumda, karbon sıfır bir dönüşümde kullanılan malzemelerin yerelleştirilmesi de konuşmacıların ortak görüşü oldu.
Mesleki ve teknik eğitime “net sıfır” dokunuşu
T.C. Milli Eğitim Bakanlığı ile “1000 Okul Projesi” kapsamında gerçekleştirilen Akademi Günü’nün ilk oturumunda binalarda ısı transferi ve ısıl konfor temelleri anlatıldı. İkinci oturumda; bina kabuğunun havayı, ısıyı ve binaya giren ışığı kontrol etmede oynadığı rol vurgulanarak, bina kabuğunu iç mekân konfor koşullarının belirlediği ifade edildi. Üçüncü oturumda ışığın ve aydınlatmanın temel kavramları, çeşitleri, aydınlatmalarda verimliliğin uygulama aşamaları aktarıldıktan sonra iklimlendirmenin temel kavramlarından, ısıtma, soğutma ve havalandırma sistemlerinden ve enerji verimli binalar yaparken dikkat edilmesi gerekenlerin altı çizildi. “Yenilenebilir Enerji Sistemleri” oturumunda güneş enerjisi, rüzgâr enerjisi ve enerji depolama kavramları, teknolojileri ve Türkiye’deki en son gelişmeler ile potansiyeller detaylarıyla, uzmanları tarafından aktarıldı. “İç Ortam Kalitesi” başlıklı oturumda insanı çevreleyen ve etkileyen fizik ortam öğelerinin doğru ve insana göre düzenlenmesiyle konforun sağlanacağının altı çizildi. Günün son oturumunda, iklimsel ve meteorolojik veriden yararlanmanın usullerinin geliştirilmesi, soğutma ve ısıtma derece-gün verilerinin projeye göre özel üretilmesi ve ülkemizdeki iklim (derecegün) bölgelerine ek olarak, yerelleştirilmiş, projeyi temsil edecek sınıflandırmanın yapılması ile ilgili eleştiriler ve görüşler paylaşıldı.
Verimlilik Elçileri geliyor!
Forumun son gününde gerçekleştirilen oturumlarda; pandemi ile beraber binalarda yaşanılan dönüşüm ve bu noktada sıfır enerji binalara geçişin önemi, sıfır enerji binalara dönüşüm için malzeme sektöründe yapılan çalışmalar, yüksek kaliteye ulaşmak için ihtiyaç duyulan detaylar ve metotlar paylaşıldı. Pasif Ev Enstitüsü’nün komponent/bileşen arşivine dahil edilen ilk Türk menşeili doğrama ile ilgili bilgilerin de detaylı paylaşıldığı günün son oturumunda ZeroBuild Üniversiteler Ağı’nı temsilen gençler “Velçiler -Verimlilik Elçileri- Geliyor!” kampanyasını başlattılar.
Kaynak: (BHA) - Beyaz Haber Ajansı
