Trabzon haber tarihinde ilkler

Tarih ve kültür zenginliği sebebiyle önemli bir alışveriş ve kültür merkezi konumunda olan Trabzon, basın tarihi açısından da önemli bir ilimizdir.

Türkiye’nin gerçek anlamda ilk Türk gazetesi 1 Kasım 1831’de İstanbul’da çıkan Takvim-i Vekâyi’dir. 1864 yılında yapılan yeni vilâyet düzenlenmesi ile her vilâyet merkezinde bir matbaa kurulması emri verilmiştir. Bu tarihten 35 yıl sonra 1866’da Trabzon ve Erzurum’da devlet yönetiminde olan “Vilâyet Matbaaları” kurulmuştur. 1866’da Trabzon Vilâyet Matbaası’nda Türkiye’nin ilk “Vilâyet Sâlnâmesi” basılmıştır. 1867’de ise Erzurum’da Anadolu’nun ilk Türk gazetesi “Envâr-ı Şarkiyye Gazetesi” çıkarılmaya başlanmıştır.

Trabzon haber dünyasında ilk: Trabzon Gazetesi

Trabzon Vilâyet Matbaası’nda 13 Nisan 1869’da “Trabzon Gazetesi” çıkarılmıştır. Haftada bir Perşembe günleri çıkan 4 sayfalık 30x40 cm boyutlarındaki gazete eski Hükümet Konağı’nın bodrum katında hazırlanıp basılmıştır. 18 Nisan 1916’da Rusların şehri işgaline kadar yayın hayatına devam etmiştir.

Milli Mücadele dönemine kadar Trabzon’da çıkan diğer gazeteler

1908 yılında Serasi Biraderler Bahri Siyah Gazetesi’ni çıkartmıştır. 1909 yılında Trabzon Meşveret Gazetesi, İnkılâp (İntikam) Gazetesi, Haber Anası Gazetesi, İkbâl (Olcay) Gazetesi, Ahbab Gazetesi, Temkin Gazetesi, Envâr-ı Vicdan Gazetesi neşrolunmaya başlanmıştır. 1910’da ise Tarık Gazetesi çıkartılmıştır.

Milli Mücadele dönemine kadar Trabzon’da çıkan mecmualar

1909 yılında Hekim Mecmuası ve Keşkehan Mecmuası, 1910 yılında Bondos (Pontus) Mecmuası yayın hayatına başlamıştır. Bu dönemlerde neşrolunmaya başlanan Yeşil Yuva Mecmuası hakkında Trabzon haber tarihinde net bir bilgi yoktur.

Trabzon’da Ermeni azınlık basını tarihi

Kharısh-üs 1909

Şarjum 1910

Petak (Petek) 1910

Modzak (Mıcır, Koz) 1910

Bondos (Pontus) 1910

Keğçuk (Köylü) 1910

Şamantağ (Düşman ve Sis) 1911

Pizişk (Tabib) 1911

Bıdzak 1912

Trabzon’da Rum azınlık basını tarihi

Astır Tou Pontus (Pontus Yıldızı) 1885

Epochi (Devir) 1887

Bahr-i Siyah 1908

Phoros Tis Anatolis (Doğu Işığı) 1908

Anexartitos 1908

Drasis (Hareket) 1909

Etniki Drasis 1909

Neos Astır Tou Pontus 1909

Efxinos Pontus 1916

Emporikos Aggelioforos (Ticaret

Odası Dergisi) 1916

Icho Tou Pontous (Pontus Sesi) 1916

Immrologıon Tou Pontou 1916

Keodigos Tıs Trapezountos Keton Perichoros 1916

(Trabzon ve Pontus Civarı Rehberi) 1916

Komnnenos 1916

Logos (Nutuk, Konuşma) 1916

Pontikos 1916

Diyogenis 1919

Faros Anatolis (Anadolu Feneri) 1919

Milli Mücadele döneminde Trabzon’da basın

Kurtuluş Savaşı’nda cephede düşmanla mücadele edilirken aynı zamanda çıkartılan gazete ve dergilerle kültür mücadelesi de veriliyordu. Bu dergi ve gazetelerle mücadele ruhuna destek olunuyordu.

Milli Mücadele döneminde Trabzon’da çıkartılan gazeteler

Yeşilyurt Gazetesi (1918)

Selâmet Gazetesi (1918)

İstikbâl Gazetesi (1918)

Fecir Gazetesi (1921)

Güzel Trabzon Gazetesi (1922)

Hak Gazetesi (1922)

Kahkaha Gazetesi (1922)

Halk Gazetesi (1923)

Milli Mücadele döneminde Trabzon’da çıkartılan mecmualar ve risâleler

Kaygû Mecmuası (1918)

İğne Mecmuası (1919)