Çin’den AUKUS gündemine tepki

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Yönetim Kurulu’nun aylık toplantısı dün sona erdi.

Çin’in Viyana’daki BM Daimi Tttemsilcisi Wang Qun, toplantıdan sonra ABD, İngiltere ve Avustralya arasındaki AUKUS anlaşması için toplantıda neden aynı konuda iki gündemin ortaya çıktığı hakkında Çin Medya Grubu’na özel demeç verdi.

Büyükelçi Wang, geçen Eylül ayında ABD, İngiltere ve Avustralya’nın nükleer denizaltılar iş birliğini kurmasından beri UAEA’de Çin’in ileri sürdüğü ilgili iş birliğinde nükleer malzemelerin transferi ve denetiminin “Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması”na (NPT) katılanlar üzerindeki etkiler konulu gündemin saptandığını hatırlattı. Wang, ancak bu ayki toplantıda Çin’in önerdiği ve UAEA üyelerinin kabul ettiği gündemin dışında toplantıdan önce ABD, İngiltere ve Avustralya’nın aniden “AUKUS kapsamında deniz kuvvetlerinin etkisinin UAEA’ye olan garantisi” adlı bir gündemi ortaya sürdüğüne ve istişare yapılmadan gündemin onaylanmasını zorladığına işaret etti.

Aynı konudaki iki gündemin nasıl davranılmasının, UAEA’nin nükleer silahların yayılmasını önleme görevi için bir test olacağını dile getiren Wang, söz konusu üç ülkenin iş birliği altında nükleer silah malzemelerinin nükleer silahlara sahip olan ülkelerden nükleer güce sahip olmayan ülkeye transfer edilmesinin, tamamen nükleer silah yaygınlaştırma girişimi olduğunu ve bunun gündemde yansıtılması gerektiğini vurguladı.

ABD’nin bir gündem ortaya koymakla AUKUS’un içerdiği yasa dışı nükleer transferini saklamayı amaçladığına dikkat çeken Wang, ABD’nin UAEA Yönetim Kurulu’ndaki oy sayısı avantajından faydalanarak bu gündemin toplantıda onaylanmasını zorlayarak yasa dışı eylemini yasallaştırmaya çalıştığını belirtti.

ABD, İngiltere ve Avustralya’nın ortaya koyduğu gündemin hukuki açıdan geçersiz olurken UAEA üyeleri arasındaki dayanışmaya zarar vereceğini kaydeden Wang, bunun söz konusu ülkelerin çok taraflılığı ne kadar aşağıladığını yansıttığını söyledi.

Kaynak: Çin Uluslararası Radyosu
Hibya Haber Ajansı