10752,47%-0,34
42,23% 0,00
48,90% 0,14
5623,66% 0,74
9281,76% 1,18
MHA - Gıda, hava ve su yoluyla yayılan toksinler Dünyamızın güvenlik sınırlarını aştı: kanserden demansa, kısırlıktan kronik hastalıklara büyük tehdit altında. “Yeni rapora göre, gıda, hava ve su yoluyla yayılan toksik kimyasallar kanser, demans ve kısırlıkla ilişkilendiriliyor; gezegenin güvenlik sınırları aşılmış durumda.”
Son zamanlarda ortaya çıkan bilimsel veriler, gıda, hava ve su yoluyla insan vücuduna giren sentetik kimyasalların gezegenin güvenlik sınırlarını aşarak hem çevreyi hem de insan sağlığını ciddi biçimde tehdit ettiğini göstermektedir. Deep Science Ventures tarafından yürütülen “Invisible Tsunami” adlı sekiz aylık araştırma, bu tür toksinlerin kanser, Alzheimer ve kısırlık gibi ağır sağlık sorunlarındaki sorumluluğunu gözler önüne sermektedir. Rapor, hatta kanser risklerinin sigaraya eşdeğer düzeyde olabileceğini vurgulamaktadır. Bu araştırmaya göre, gıda ambalaj malzemeleri, pestisitler ve benzeri kaynaklardan gelen 3.600′den fazla sentetik kimyasal insan bedeninde tespit edilmiş; bunların yaklaşık 80′i özellikle büyük risk oluşturmakta. PFAS (“sonsuz kimyasallar”), hemen hemen tüm insanlarda tespit edilmekte ve bazı bölgelerde yağmur suyunun bile içilemez düzeyde olduğu rapor edildi. Gezegen açısından da durum oldukça ciddi. Stockholm Resilience Centre ve Potsdam Enstitüsü’nün değerlendirmelerine göre, “yeni varlıklar” (novel entities) yani bu sentetik kimyasal ve plastik benzeri kirleticiler, gezegenin güvenlik sınırlarının çoktan aşılmış bir bileşenidir. Altı kritik küresel sistem sınırının ihlal edildiği belirlenmiş; yedincisinin de yakın gelecekte aşılacağı uyarısı yapıldı.
Kültürel ve kamu sağlığı açısından bakıldığında da emsalsiz bir riskle karşı karşıyayız. Toksik metaller, ağır kirleticiler gibi unsurlar, dünya tarım alanlarının %14–17’sine yayılarak gıda güvenliğini ve milyonlarca insanın sağlığını tehdit etmekte; kanser, organ hasarı ve ekosistem bozulmasına yol açmaktadır. Öte yandan “sonsuz kimyasallar” PFAS’ın Holloman Gölü’ndeki etkisi ölümcül düzeyde; hem toprağı hem hayvanları ve hatta yaban hayatını aşırı kirleterek geniş kapsamlı ekolojik ve sağlık sorunları ortaya çıkarmaktadır.
Ayrıca, UC San Francisco’da yapılan araştırmalar, havadaki mikroplastiklerin (özellikle lastik ve çöp kaynaklı) üreme, kolorektal kanser ve solunum sistemi üzerinde zarar verici etkileri olabileceğini öne sürüyor—bu karbon bazlı minik parçacıklar, bağışıklık ve hormonal sistemleri de etkiliyor.
Rapor, mevcut düzenlemelerin yetersiz olduğunu açıkça ortaya koymakta; düşük dozların bile hormon sistemini bozabileceğine dikkat çekerek, toksik kimyaların denetiminde yenilikçi yaklaşımlara ve daha kapsamlı politikalara ihtiyaç olduğunu vurgulamaktadır. Hem insan hem gezegen sağlığı için kritik bir dönemeçteyiz. Bu yazılıp çizilenler gösteriyor ki; çağımızın en büyük ihmal edilen tehdidi haline gelen kimyasal kirlilik, ancak bireysel tercihler (örneğin plastik yerine cam ürünler kullanmak), tüketici farkındalığı ve daha sıkı çevresel politikalarla durdurulabilir. Güvende kalmak için hem bireysel hem küresel ölçekte acil eyleme geçmemiz şart.
Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.
