İngiltere Merkez Bankası, %1,75’e yarım puanlık bir faiz artışı gerçekleştirirken, gerektiğinde gelecekte tekrar güçlü bir şekilde hareket etme taahhüdünde bulundu ve potansiyel olarak benzer baremde artışları da önümüzdeki toplantılar için masaya koydu. 27 yılın en yüksek faiz artışını gerçekleştiren (1995’ten sonra) Merkez bankası, resesyon konusunda da çekinceli bir konumda duruyor. Yetkililer, İngiltere'de bir resesyonun 4Ç22’de başlayacağını ve gelecek yıl boyunca süreceğini tahmin ediyorlar. Bu, finansal krizden bu yana görülen en uzun düşüş olacak.
Enflasyonun yükselmesinin bir neticesi olarak, faiz oranı kararındaki oy dağılımı beklenenden daha güçlüydü. Çoğu ekonomist dokuz üyeli Para Politikası Komitesi'nin 50 baz puanlık bir artış için 7-2 oy vermesini bekliyordu karar 8’e karşı 1 oyla alındı. Sadece Silvana Tenreyro daha küçük bir hamleyi destekledi ve oranların zaten enflasyonu hedefe döndürmekle tutarlı bir seviyeye ulaşmış olabileceğini ve sıkışık hane gelirleriyle ilgili endişeleri işaret ettiğini söyledi.
BOE karar metninden öne çıkanlar;
· BOE, enflasyonist baskıların “önemli ölçüde yoğunlaştığını” söyledi: “Gaz fiyatlarındaki son artış, Birleşik Krallık'taki faaliyet görünümünde bir başka önemli bozulmaya yol açtı.”
· BOE'nin tahminleri, ekonominin 2023'te yaklaşık %1,25 ve bir sonraki yıl da %0,25 oranında daralacağını gösteriyor. Bu arada işsizlik, tahminlere göre 2025 yılına kadar %6,3'e tırmanacak.
· Enflasyon bu yılın sonunda %13'ün üzerinde zirve yapacak (Haziran’da TÜFE tahmini %9,4 idi) ve 3Ç23’te hala %9,5'te olacak. Bundan sonra, durgunluk talebi azalttıkça %2 hedefine hızla düşecek.
· Toplantının tutanakları, yetkililerin gelecekte gerekirse oranlarda daha fazla hareket etmeyi zorlama taahhüdünde bulunduklarını gösterdi. Bu iletişim dili yarım puanlık artışın yolunu açtı.
BOE yetkilileri, ekonominin toplamda yaklaşık %2,1 oranında küçülmesini bekliyor. BOE ayrıca, gaz fiyatlarındaki artış nedeniyle Ekim ayında enflasyonun zirvesi için tahminini %13,3'e yükseltti ve fiyat artışlarının 2023 boyunca yüksek kalacağı konusunda uyardı. Bu, reel harcanabilir gelirlerin daha fazla düşmesine neden olacak bir yaşam maliyeti krizini keskinleştirecektir. Zor durumdaki hanelere milyarlarca sterlinlik devlet desteğinden sonra bile, ailelerin gelirleri hem bu yıl hem de gelecek yıl düşecek görünüyor.
BOE pandemi sonrasında faiz oranlarını artıran ilk büyük merkez bankası olmasına ve Aralık ayından bu yana her toplantısında hareket etmesine rağmen, şimdiye kadar daha küçük, daha olağan hareketlere bağlı kaldı. Bu, diğer 70 merkez bankasının bu yıl yarım puan veya daha fazla hareket etmesiyle, eğrinin gerisinde kalma riskini bıraktı. Fed son iki toplantısında faiz oranlarını 75 baz puan artırırken, Avrupa Merkez Bankası bile Temmuz'da yarım puanlık bir artışla döngüsüne başladı.
BOE'nin 1997'de bağımsızlığını kazanmasından bu yana eşi benzeri görülmemiş olan yarım puanlık artış, kasvetli ekonomik görünüme karşı, uluslararası emsal merkez bankalarından gelen küresel bir sıkılaşma dalgasına ayak uydurmak için çabaladığının bir işareti. Liderlik yarışı, ekonomiyi tahmin etme görevini de zorlaştırdı. Son iki aday, vergi indirimleri ve borçlanma seviyeleri hakkında çok farklı görüşler sunarken, önde gelen Liz Truss daha radikal bir yolu savunuyor. Öte yandan, mali politikalar konusunda, eğer resesyon tehditleri de ortaya çıktıysa, vergi indirimleri gibi genişleyici hamleler yeni Başbakan önderliğinde (Truss veya Sunak) ön plana çıkabilir.
İngiltere 2-10 yıllık tahvil faizi karşılaştırması ve spread gelişimi… Kaynak: Bloomberg
Kararın yanı sıra BOE, kriz sırasında biriktirdiği devasa devlet tahvillerini azaltma planlarını da ortaya koydu. İlk olarak merkez bankası tarafından gerçekleştirilecek aktif satışların Eylül ayında yapılacak bir onay oylamasından sonra başlaması muhtemel ve çeyrekte yaklaşık 10 milyar sterlin civarında olacak. İtfalar da dahil olmak üzere BOE, programın ilk yılında tahvil stokunun 80 milyar sterlin civarında düştüğünü görüyor. Yetkililer, planı değiştirmek için "yüksek bir çıta" olacağını söyledi. BOE, çok daha küçük şirket tahvillerinin satışlarının 19 Eylül'den itibaren başlayacağını söyledi. Birlikte ele alındığında, hareketler BOE'nin enflasyona karşı savaşında önemli bir adımı temsil ediyor.
Genel olarak ele alırsak; Petrol ve doğalgaz fiyatlarının doğrultusu enflasyonun hedefe doğru düşüşe geçmesi anlamında kritik önemde görünüyor. BOE faiz artış perspektifini devam ederek enflasyona karşı insiyatifi ele alma isteğindeyken, aynı zamanda resesyon çekincesini de ortaya koyuyor. Bu bağlamda 4Ç22’de başlayacak bir resesyon örgüsü, zamanlamanın öncesinden daha erken tahmin edildiğini göstermesi anlamında kritik. Böyle bir ortamda BOE, 2023’te benzer bir faiz artış döngüsü içinde bulunamaz. ABD tahvil faiz spreadlerinde gösterdiğimiz durumun bir benzeri İngiltere faizlerinde de görülüyor, şu anda 2 yıllıklar %1,81 ve 10 yıllıklar %1,86 seviyesinde ve getiri eğrisi yataylaşmış durumda. Getiri eğrisi politika ve enflasyon durumu benzerlik gösterdiği için aynı ABD’deki gidi tersine çevrilerek resesyon fiyatlaması yapabilir. 4Ç22’de resesyon öngörüsü olduğuna göre de büyük ihtimalle böyle olacak.
Kaynak Tera Yatırım
Hibya Haber Ajansı
