Bakan Nebati’nin konuşmasından bazı satır başları şöyle:
“Küresel ekonomide sert türbülanslar yaşanırken ülkemiz 4 yıllık aradan sonra 2022 yılında yeniden faiz dışı fazla vermeyi başardı. Böylece bütçe öngörümüzden 139,3 milyar, OVP hedefimizden ise 322,1 milyar lira daha düşük bir bütçe açığıyla seneyi kapatmış bulunuyoruz. Orta vadeli programda 131,4 milyar lira faiz dışı açık tahmininde bulunmuştuk. 2022 yılında sağladığımız yüksek bütçe performansıyla bu açığı telafi ettiğimiz gibi 171,8 milyar lira faiz dışı fazla vermeyi de başardık. Bu durum mutluluğumuzu ikiye katladı.
Bütçe açığımız gayrisafi yurt içi hasılanın yüzde 3,5 seviyelerinde gerçekleşeceğini öngörmüştük. OVP’e ise bu oranı yüzde 3,4 olarak revize etmiştik. Bazı uluslararası kuruluşlar ise bizim tahminlerimizin çok üstünde yüzde 5-6’ları bulan bir bütçe açığı beklemekteydi. OVP’de ilan ettiğimiz gayrisafi yurt içi hasıla rakamı esas alındığında bütçe açığının gayrisafi yurt içi hasılaya oranını yüzde 1 olarak gerçekleşeceğini görüyoruz. Ancak, gayrisafi yurt içi hasıla gerçekleşmelerinin OVP beklentilerimizden daha yüksek seviyede olacağına ilişkin öncü göstergeler, bütçe açığımızın da yüzde 1’in altında gerçekleşeceğine işaret ediyor.
2022 yılının tüm zorlu koşullara rağmen son 20 yılın en iyi bütçe performanslarından birisini yakaladık. Bu yüksek performans kesinlikle çok önemli bir başarıdır. Küresel ve bölgesel gerginliklere, entame fiyatlar genel seviyesindeki artışlara rağmen bir yandan vatandaşlarımızın ve ekonomimizin tüm paydaşlarını güçlü bir şekilde desteklerken diğer yandan mali disiplinden kesinlikle geri adım atmadık. Ülkemiz, bütçe açığının gayrisafi yurt içi hasıla oranında gelişmiş ve gelişmekte olan birçok ekonomiye göre çok daha olumlu bir performans göstermiştir.
Bu yıl sadece bütçe açığını düşürmekle mücadele etmedik. Bazı iddiaların tam aksine faiz harcamalarının bütçe içindeki payını da azalttık. 2022 yılı başlangıç bütçesinde yüzde 13,7 oranı olarak öngörülen faiz giderlerinin bütçe içindeki payını yüzde 10,6’ya düşürdük.
Yıllardır koruduğumuz sağlam duruşumuz sayesinde 2002 yılında yüzde 11,1 seviyesinde devraldığımız bütçe açığını gayrisafi yurt içi hasılaya oranını 2022 yılında yüzde 1’e düşürmüş durumdayız. 2002 yılında faizin bütçe içindeki payı yüzde 43 iken, 2022 yılında bu oran yüzde 10,6’ya düşmüştür.
Giderlere baktığımızda gerçekleşmeler OVP tahminimizin 192 miyar altında kalırken faiz hariç giderler ise 173 milyarın altında gerçekleşmiştir. Bütçe giderlerinin geçen yıla kıyasla en fazla artış gösterdiği harcama kalemlerinin cari transferler, personel giderleri, yatırım harcamaları ve borç verme alanlarında olduğunu görüyoruz.
2022 yılı gelir performansını son derece güçlü gerçekleştirdik. 2022 yılı sonu itibariyle merkezi yönetim bütçe gelirleri 2 trilyon 802 milyar lira vergi gelirleri ise 2 trilyon 353 milyar lira olmuştur. Böylece OVP’de öngördüğümüz bütçe gelir tahminimizi aşmış bulunuyoruz. Bu güçlü performans son dönemde vatandaşımızı desteklemek amacıyla yaptığımız düzenlemelerin gelir azaltıcı etkisine rağmen yakalanmış. Bu son derece önemli.
Kurumlar vergisinin vergi gelirleri içerisindeki payını yüzde 21,6’ya çıkardık. Bu güçlü performansı yakalarken vergi yükümüzü artırmadık. Tam tersi önemli önemli ölçüde düşürdük. Ülkemiz OECD içinde en düşük vergi yüküne sahip beşinci ülkedir.
Vergi iadeleri topladığımız net vergi gelirlerimizin yaklaşık yüzde 15’ini oluşturmaktadır. 2022 yılında 350,8 milyar lira vergi iadesi yaptık. 2021 yılı ve önceki 4 yılın iade artış hızı ortalama yüzde 30 civarındayken 2022 yılındaki iadeler bir önceki yıla göre yüzde 107 oranında muazzam bir artış göstermiştir.
İhracatçı ve imalatçı şirketler için kurumlar vergisini 1 puan indirdik. Yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleriyle teknik hizmetlerde çalışanların ücret ödemelerini gelir vergisinden istisna ettik.
Finansman destekleriyle ekonomimizin de belkemiği olan esnaf ve sanatkarlarımızın hep yanında yer aldık. Bu kapsamda 2022 yılında yaklaşık 91 milyar lira hazine faiz destekli kredi kullandırdık.”
Hibya Haber Ajansı
