Muhabir Haber Ajansı(MHA)- Jeoloji Mühendisi Dr. Onur Özbay konu hakkında bilgiler verdi. Dünyanın en aktif fay hatlarının üzerinde bulunan ülkemiz, farklı büyüklüklerde depremlere maruz kalmaktadır. Basit önlemlerle ortadan kalkacak bu riskleri tanımlamaya çalışalım.
Depremlerde 2 unsurdan dolayı zarar görmekteyiz.
1. Yapısal Unsurlar; bir yapının veya yapı elemanının kullanımı sırasında standart veya tanımlanmış özelliklerini herhangi bir nedenden ötürü kısmen yitirmesi olarak tanımlanabilir.
2. Yapısal olmayan unsurlardır; Yapısal olmayan elemanlar, bir binanın taşıyıcı sistemi haricindeki bütün kısımları ve binanın içindeki unsurlardır. Diğer bir deyişle, kolon, kiriş, taşıyıcı duvar, çatı ve temel haricindeki tüm elemanlardır.
Yapısal olmayan bazı elemanlar sarsıntı sırasında ölümlere, yaralanmalara ya da maddi kayıplara yol açabilirler. Zarar görebilir ya da insanlar için tehlike yaratabilirler. Bu zarar görme ya da tehlike olasılığına 'yapısal olmayan risk' adı verilmektedir. Yapısal olmayan hasarlar, önlenmesi mümkün olan çok sayıda yaralanma ve ölümlere sebep olmaktadırlar. Bu hasarlar aynı zamanda, kurtarma ve yardım operasyonlarına engel oluşturmaktadırlar, büyük maddi kayıplara yol açar ve depremin ardından hayata devam etmeyi zorlaştırırlar.
Yapılan bir araştırmaya göre 1999 İzmit depremindeki yaralanmaların %50’si, ölümlerin %3’ü yapısal olmayan elemanlardan kaynaklanmıştır.(AHEP 2004).Yani bizler sadece evimizdeki dolapları,v itrini, elektronik cihazları vb. sabitleyerek deprem sonrası yaralanmaların %50’sini ve ölümlerin %3’nü azaltabiliriz. Ayrıca basit tedbirlerin alınması sonucu hayatta kalanların yaşadıkları maddi kayıpların %30’unu engelleyebiliriz.
Deprem sonrasında yapısal olmayan elemanlardan kaynaklanan riskler şunlardır:
• Maddi kayıp
• Yaralanma
• Ölüm
• İş ve hizmet kaybı
• Psikolojik sorunlar
Yapısal Olmayan Risklerin Azaltılması
Olası bir deprem sırasında bulunduğunuz yer neresi olursa olsun, bulunduğunuz yapı depreme ne kadar dayanıklı olursa olsun kaçınılmaz olan gerçek yapısal olmayan risklerle karşılaşabileceğinizdir. Bu nedenle yaşam alanlarınızın depreme karşı hazırlanması çok önemlidir. Öncelikle evlerinizin depremlere karşı hazırlanması aşamasında yapısal olmayan risklerin azaltılması çalışması için aşağıdaki resim üzerinde örnek bir uygulama ile adım adım risk azaltma çalışması gerçekleştireceğiz.
*Raf üzerinde bulunan eşyalar bulundukları yere sabitlenmeli ya da olası bir sarsıntıda düşmeyecek daha güvenli bir yere alınmalıdır.
* Raf üzerinde bulunan kitapların çıta veya şerit ile düşmeleri engellenmelidir.
* Televizyon üzerinde bulunduğu üniteye uygun sabitleme aparatları ile sabitlenmelidir.
* Televizyon ünitesi bulunduğu duvara ve zemine uygun sabitleme aparatı ile sabitlenmelidir.
* Raf üzerinde bulunan kitapların çıta veya şerit ile düşmeleri engellenmeli, vazo ise bulunduğu yere sabitlenmeli ya da düşmeyecek daha güvenli bir yere alınmalıdır.
* Tablonun olası bir sarsıntıda düşmemesi için duvara kanca vida ile asılmalıdır.
* Saksılar ve akvaryum bulundukları yere sabitlenmeli ya da olası bir sarsıntıda düşmeyecek daha güvenli bir yere alınmalıdır.
* Akvaryum ve saksıların üzerinde durduğu mobilya bulunduğu duvara ve zemine uygun sabitleme aparatı ile sabitlenmelidir. Ayrıca bu mobilyanın olası bir sarsıntıda çekmecelerinin açılmasını engellemek için çekmecelere durdurma aparatı takılmalıdır.
