KPMG Türkiye’nin yayımladığı “Çelik Sektörel Bakış - 2022” raporuna göre Türkiye çelik sektörünün 2021 yılındaki ihracatı; Çin’in, Uzak Doğu/Güney Asya pazarından çekilerek kendi iç pazarındaki talebi karşılamaya yönelmesi ile büyük artış kaydetti. 2020 yılında Türkiye’nin genel ihracat sıralamasında 4. sırada yer alan çelik sektörü, 2021 yılındaki 22,4 milyon dolarlık ihracat rakamı ile listede 3. sıraya yükselirken 23,9 milyon ton çelik ihracat ederek tüm zamanların en yüksek ihracat miktarına ulaştı ve bir rekora imza attı.
Çelik ihracatında Türkiye’nin ana pazarları olan AB ve ABD’nin ticarette koruma önlemleri çerçevesinde aldığı önlemler ve Türkiye’ye uyguladığı kısıtlamalar, ihracatçıları farklı pazar arayışına itti ve bu sayede Türkiye’nin Asya ve Uzak Doğu’da ihracat payı artmaya başladı. AB ve ABD’nin uyguladığı küresel koruma önlemleri kapsamında, geçtiğimiz yılda Türkiye çelik sektöründe toplam ihracatın yaklaşık yüzde 40’ını oluşturan payları, 2021 yılı itibarıyla yüzde 34’e geriledi. Avrupa Birliği ülkelerinin Türkiye’nin çelik ihracatında payı hala yüksek olsa da payları azalıyor ve Afrika, Orta Doğu ve Asya ülkeleri Türkiye çelik ihracatında önemli oyuncular haline geliyor.
Dünyada en fazla çelik ithal eden 4. ülke
Buna karşın Türkiye, dünya çelik üretiminde önemli bir noktada yer alıp ihracat rakamlarında pozitif bir tablo çizerken sektördeki ithalatçı konumunu da sürdürüyor. Türkiye 22,4 milyar dolarlık çelik ihracatı ile dünyada en fazla çelik ihraç eden ilk 10 ülke içerisinde yer almazken 17,3 milyon dolarlık ithalatı ile en fazla çelik ithal eden 4. ülke konumunda bulunuyor. Rapora göre çelik üretiminde büyük önem taşıyan demir cevheri, kömür ve hurda gibi hammaddelerin yerli kaynaklardan sağlanamaması Türkiye’nin ithalata olan bağımlılığını artırıyor. Türkiye çelik sektörünün hammadde olarak kullandığı demir cevheri ile hurdanın yüzde 70’ine yakını ithalat ile karşılanırken taşkömürünün neredeyse tamamı yine dışarıdan sağlanıyor.
Sektörün Avrupa ile ticaret açığı kapandı
Avrupa, uzun yıllardır Türkiye’nin çelik sektörü için önemli bir ithalat noktası olurken son 10 yıldır Avrupa ve Türkiye arasındaki ticaret açığının önemli ölçüde kapandığı görülüyor. 2012 yılında Türkiye’nin Avrupa özelindeki ticaret açığı yüzde 36,4 iken 2021 yılına gelindiğinde bu açık kapandı ve Türkiye yüzde 1,7 ticaret fazlası verdi. AB’nin Belarus ve Rusya’dan çelik ihracatını yasaklamasının önümüzdeki yıllarda Türkiye’nin çelik sektörünün ihracat rakamlarına olumlu yansıması bekleniyor.
“Türkiye hurda ithalatında dünyanın en’leri arasında”
Konuyla ilgili değerlendirmede bulunan KPMG Türkiye Metal ve Maden Sektör Lideri Burak Yıldırım, “Türkiye’de çelik üretiminin yüzde 70’lik bölümü temel olarak hurda tüketen elektrik ark ocaklı tesislerde; yüzde 30’luk bölümü ise ağırlıklı olarak demir cevheri tüketen entegre tesislerde gerçekleştiriliyor. Ülke içinde hurda toplama ve geri dönüşüm faaliyetlerinin yeterli düzeyde olmayışı hurda ihtiyacının karşılanamıyor olmasına ve dolayısıyla Türkiye’nin hurda ithalatında dünyanın en’leri arasına girmesine neden oluyor. Bunların yanı sıra uzun ürünlere kıyasla katma değeri yüksek ve üretim sanayisinin temel girdilerinden olan yassı ürün ihracatının da ithalatın gerisinde kaldığı gözleniyor. Türkiye’de tüketilen yassı ürünlerin yarıya yakını ithalat yoluyla elde ediliyor.” dedi.
KPMG Türkiye’nin “Çelik Sektörel Bakış - 2022' raporunun tamamına buradan ulaşabilirsiniz.
