• BIST 100

    8948,13%-0,65
  • DOLAR

    34,24% -0,06
  • EURO

    37,30% 0,21
  • GRAM ALTIN

    3058,11% -0,41
  • Ç. ALTIN

    5015,36% 0,02

Sosyal medyadaki bilgi akışı FOMO’ya sebep oluyor

Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Psikiyatri Uzmanı Dr. Erman Şentürk, borsa yatırımlarında kişilerin davranışlarını belirleyen psikolojik unsurlar hakkında değerlendirmelerde bulundu.

GÜNCEL 22.11.2022 06:19:50 746
Sosyal medyadaki bilgi akışı FOMO’ya sebep oluyor

Borsada yatırım yapan pek çok kişinin kararları, aldıkları olumlu ya da olumsuz haberler ve edindikleri bilgiler karşısında şekillenebiliyor. Bireylere borsada yatırım yapma kararı aldıran en önemli psikolojik faktörlerden birinin gelişmeleri kaçırma korkusu olduğunu belirten uzmanlar, kısaca FOMO olarak tanımlanan bu korkunun sosyal medyada güçlü olarak hissedildiğini ifade ediyor. Psikiyatri Uzmanı Dr. Erman Şentürk, özellikle borsada neler olup bittiğini tam olarak bilmeyen yatırımcıların fazlasıyla spekülasyonlara maruz kalarak olumsuz haberler karşısında panik yaşadıklarına dikkat çekiyor. Şentürk, yatırımcıların çoğunun deneyimsiz olduğunu ve borsa piyasalarında en sık karşılaşılan sürü davranışının bu kişilerde gözlemlendiğini vurguluyor. 

 

Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Psikiyatri Uzmanı Dr. Erman Şentürk, borsa yatırımlarında kişilerin davranışlarını belirleyen psikolojik unsurlar hakkında değerlendirmelerde bulundu.

 

Gelişmeleri kaçırma korkusu önemli bir faktör

Bireylere borsada yatırım yapma kararı aldıran en önemli psikolojik faktörlerden birinin FOMO adı verilen gelişmeleri kaçırma korkusu olduğunu belirten Psikiyatri Uzmanı Dr. Erman Şentürk, “FOMO’ya sahip bireylerde diğer insanların kendisinden daha iyi deneyimlere sahip olduğu, kendisinin ise bunlardan eksik kaldığı fikri ön plandadır. Yatırım yapmayı düşünen ya da kararsızlık yaşayan bireyler, daha önce borsaya girmiş ve yatırım yapmış kişilerin deneyimlerinden, sözlerinden ve hareketlerinden etkilenerek kazanç sağlamak konusunda geride kalmış olduklarını düşünüp bu yanlılığa kapılıyorlar” dedi. 

FOMO’nun en güçlü hissedildiği yer sosyal medya

Psikiyatri Uzmanı Dr. Erman Şentürk, borsa yatırımcıları ya da borsaya yatırım yapmayı düşünenlerin her gün yüzlerce borsa haberi ile karşı karşıya kaldıklarını söyledi ve sözlerine şöyle devam etti: 

“FOMO’nun en güçlü hissedildiği yerin şüphesiz ki sosyal medya olduğunu söyleyebiliriz. Bireyler yatırım yapmadan önce borsa ile uğraşan kişilerin hesaplarını takip etmeye başlıyor. FOMO etkisi tam da bu noktada kendisini gösteriyor. Sosyal medya uygulamalarında farklı birçok bilgiye maruz kalan birey, belirli hisseleri satın almaya teşvik edilebiliyor. Yatırımcılar, aldıkları bir hisse hızla yükseliyorsa daha büyük bir yatırım yapmadıklarına pişman olabiliyor. Daha önce almayı düşünüp almadıkları başka bir hisse yükselirse bu kez de fırsatı kaçırdıkları için huzursuz oluyorlar. Böylelikle özellikle borsanın yeni yatırımcıları, hisseler yükselirken kendilerini borsanın daha da içine çekilmiş şekilde buluyor.”

Spekülasyonlara maruz kalıyorlar

Çoğu insanın borsada tam olarak neler olduğunu bilmemesinin spekülasyonlara maruz kalmalarına yol açtığını ifade eden Dr. Erman Şentürk, “Bu durum aynı zamanda bilgi kirliliği içinde yoğun kaygı yaşamalarına da neden oluyor. FOMO yanlılığı öncesi kısmi olan kaygı düzeyi genel olarak yapılan yatırımdan sonra da azalmıyor ve hatta bazen artış yaşıyor. Nihayetinde, borsa hakkında yeterli bilgi ve deneyime sahip olmayanlarda sık karşılaştığımız FOMO yanlılığına yatırım yapmadan önce özellikle dikkat edilmeli” uyarısında bulundu.

Olumsuz haberler panik satışları yaptırıyor

FUD kavramının yanlış bilgilerin korku, belirsizlik ve şüphe ortamı yaratmak için hızlı şekilde yayılması olarak tanımlandığını belirten Dr. Erman Şentürk, “Ana kaynağı manipülasyon ve dezenformasyon olan FUD, ekonomide sıklıkla karşılaşılan bir olgudur. Bilgi alma yoluyla deneyimlenen bu kavram, borsa hakkında olumsuz bir haberle karşılaşıldığında da ortaya çıkıyor. Piyasaya borsa ile ilgili olumsuz yeni bir bilgi ya da haber sürüldüğünde, ilk etapta bunun doğru ya da yanlışlığını teyit edebilmek hiç de kolay olmuyor. Araştırmalar, olumsuz haberlerin olumlu haberlere kıyasla insanlar üzerinde daha etkili olduğunu, daha hızlı şekilde yayıldığını ve yoğun kaygı ile panik satışları yaptırdığını gösteriyor” dedi.

En sık sürü davranışı gözlemleniyor 

Sürü davranışının başkalarını takip etmeyi veya grup davranışlarını taklit etmeyi tercih eden bireylerde sıklıkla gözlendiğini dile getiren Psikiyatri Uzmanı Dr. Erman Şentürk, “Finans piyasasında en yaygın olarak görülen bilişsel yanlılık sürü davranışıdır. Bu davranış, yatırımcıların bilgilerinden veya yatırım yaptığı şirketin beklentilerinden ziyade diğer yatırımcılardan gelen bilgilere güvenme eğiliminde olduğunu gösterir. Borsa piyasasında bulunan kişilerin büyük çoğunluğu deneyimsiz yatırımcılardan oluşuyor. Bu kişiler, sınırlı bilgiye dayanan kararları neticesinde genellikle kısa vadeli kazançlar arıyor ve yanlış zamanlarda alım satım yaparak çoğu zaman para kaybediyorlar” ifadelerini kullandı.

Kazançtan çok kayıptan kaçınmaya odaklanıyorlar

Bireylerin kayıptan kaçınmayı aynı miktarda kazanç elde etmeye tercih etme eğiliminde olduklarını da vurgulayan Dr. Erman Şentürk, “Bu, aynı değerde bir şey kaybetmenin, kazanmaktan çok daha travmatik bir etki yaratması ile ilişkilidir. Bireyler ne kadar kazandıklarından ziyade ne kadar kaybettiklerine daha fazla odaklanma ve riskten mümkün olduğunca kaçınma eğiliminde oluyor. Borsa yatırımcılarında da sıklıkla gözlenen kayıptan kaçınma davranışı, piyasaların çalkantılı dönemlerinde yatırımcıları daha güvenli liman arayışına itebiliyor” dedi. 

Bilgisine aşırı güvenenlerde “demirleme” etkisi görülüyor

İnsanların bir konu hakkında duyduğu ilk bilginin genellikle doğru olduğuna inanmaya ve karar verirken bu bilgiye fazlaca güvenmeye meyilli olduklarını belirten Dr. Erman Şentürk, “Daha sonra yapılan bütün değerlendirmeler ve verilen kararlar temelde genellikle bu ilk bilgiye göre şekilleniyor ve değiştirilmesi de kolay olmuyor. Demirleme etkisi, piyasalar hakkındaki bilgisine aşırı güvenen ve bu bilgiye dayanarak kararlar alan sıradan borsa yatırımcılarında oldukça sık gözlenleniyor” diye konuştu.

Yüksek kazanç fikri iyimserlik yanlılığa yol açıyor

İyimserlik yanlılığının insanların olaylar ya da durumlar karşısında olumsuz sonuçlarla karşılaşma olasılıklarını genellikle hafife almaları ve göz ardı etmeleri ile ilişkili olduğunu ifade eden Psikiyatri Uzmanı Dr. Erman Şentürk, “Borsada iyimserlik yanlılığı, birçok kişinin hisse senedi almaya ve kazanmaya başladığını gördükten sonra ortaya çıkıyor. İnsanlar borsanın iyi kazandıran bir yatırım aracı haline geldiğini fark etmeye başlarken yatırım yaptıkları takdirde yüksek kazanç sağlayabilecekleri fikri bu yanlılığa neden oluyor” dedi. 

Olumsuz haberleri görmezden geliyorlar

İnsanların fikirlerine ters çeşitli bilgilerle ya da haberlerle karşılaştıklarında bunları görmezden gelme ya da bunlara kayıtsız kalma yolunu seçebildiklerini ifade eden Psikiyatri Uzmanı Dr. Erman Şentürk, “Buna karşın fikirlerini destekleyen bilgilere ya da haberlere aşırı derecede önem atfedebilirler. Onay yanlılığı adı verilen bu bilişsel süreç finans dünyasında da karşımıza çıkıyor. Borsaya yatırım yapmış bazı kişilerin fiyatların düşeceğine dair olan haberleri, verileri görmezden gelmesi ve bunları gözardı etmesi onay yanlılığına güzel bir örnektir” diye konuştu.


Hibya Haber Ajansı


Anahtar Kelimeler:

Sağlık Turizminde Dijital Çözümler Neden Avantajlıdır?

Kuzey Kıbrıs Tatili

51. Bölge'nin Arkasındaki Sır ve Teoriler

Okyanuslarıdaki Derinliklerin Gizemli Dünyası

GÜLNAR, BÜYÜKŞEHİR İLE ÜRETMEYE DEVAM EDİYOR

AKDENİZ KENTLERİNİN İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNE BAĞLI YAŞADIĞI ORTAK SORUNLAR ÇALIŞTAY’DA ELE ALINDI

TÜRK KÜREK TAKIMI’NDAN DÜNYA ŞAMPİYONASI’NDA TARİHİ BAŞARI

SÜPER LİG’DE ORTA SAHANIN PARLAYAN YILDIZINDAN İDDİALI SÖZLER:

BUZ PATENİ AVRUPA ŞAMPİYONASI'NDA TARİHİ BAŞARI: TÜRK SPORCUDAN ALTIN MADALYA

Avustralya’da Balıkçıların Ağlarına Takılan Gizemli "Kıyamet Balığı" Şaşkınlık Yarattı!

Anamur da Cumhuriyet Coşkusu Fener Alayı ile Zirveye Ulaştı

Cumhuriyetimizin 101. Yıldönümü Anamurda Böyle Kutlandı

Ak Parti Anamur İlçe Başkanı Burak Bulut'tan Cumhuriyet Bayramı Kutlama Mesajı

Cumhuriyetimizin 101. Yıldönümü kutlu olsun

Belediyenin Düzenlediği Fener alayına tüm halkımız davetli

Beşkan Deniz'den 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı Mesajı

Kaymakam Bozdemirden 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı Mesajı

Savaşlar Ekonomiyi Vuruyor

Yapay Zeka İle 2025’te Gelecek Vaat Eden Meslekler

Anamur’un Gizli Kalmış Güzellikleri: Az Bilinen Tatil Noktaları

2024 Yılında Türkiye’nin En Değerli Gayrimenkul Yatırım Bölgeleri

Uzayın gizemli gücü ve karanlık enerji nedir, İnsan bu konunun neresinde?

Bu Yıl Dijital Dünyada Öne Çıkan Trendler ve İş Fırsatları

Sahte Alkol Testine Savcılıktan Soruşturma 18 Gözaltı

Sahte tatil siteleriyle dolandırıcılık yapan 7 Kişilik şebeke çökertildi

Jandarmadan öğrencilere siber güvenlik dersi

Anamur'da ev yandı bir kişi dumandan zehirlendi

BÜYÜKŞEHİR ZABITA EKİPLERİ OKUL SERVİSLERİNİ DENETLİYOR

Atatürk'ün çocukluğunu anlatan ‘Mustafa’nın Ankara galasında protokolde çocuklar vardı!

BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ 3. BİRİMLER ARASI FUTBOL TURNUVASI BAŞLADI

Yükleniyor

GÜLNAR, BÜYÜKŞEHİR İLE ÜRETMEYE DEVAM EDİYOR

Anamur da Cumhuriyet Coşkusu Fener Alayı ile Zirveye Ulaştı

Cumhuriyetimizin 101. Yıldönümü Anamurda Böyle Kutlandı

Ak Parti Anamur İlçe Başkanı Burak Bulut'tan Cumhuriyet Bayramı Kutlama Mesajı

Cumhuriyetimizin 101. Yıldönümü kutlu olsun

Belediyenin Düzenlediği Fener alayına tüm halkımız davetli

Beşkan Deniz'den 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı Mesajı

Sahte Alkol Testine Savcılıktan Soruşturma 18 Gözaltı

Sahte tatil siteleriyle dolandırıcılık yapan 7 Kişilik şebeke çökertildi

Jandarmadan öğrencilere siber güvenlik dersi

Balıkesir Üniversitesi ve Uyumsoft arasında iş birliği protokolü imzalandı

MERSİN BELLEK OFİSİ, FAALİYETLERİNİ TÜM HIZIYLA SÜRDÜRÜYOR

İş ve Dinlenme Arasında Denge Nasıl Bulunur? Uzmanlardan İpuçları

Anamur Belediye Seçim Sonuçları

Durmuş Deniz Kimdir?

Durmuş Deniz'den Tıp Bayramı Mesajı

Başkan Tarhan: “Kazanacağım ve CHP’ye döneceğim”

İyi  Parti Anamur’da Tam Kadro Sahada

Kılınç Bahçelievlerde Böyle Karşılandı

Muhtar Adayı Muharrem Garip: 'Kalınören Değişim İstiyor'

TÜRK KÜREK TAKIMI’NDAN DÜNYA ŞAMPİYONASI’NDA TARİHİ BAŞARI

SÜPER LİG’DE ORTA SAHANIN PARLAYAN YILDIZINDAN İDDİALI SÖZLER:

BUZ PATENİ AVRUPA ŞAMPİYONASI'NDA TARİHİ BAŞARI: TÜRK SPORCUDAN ALTIN MADALYA

BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ 3. BİRİMLER ARASI FUTBOL TURNUVASI BAŞLADI

Paul Pogba: Geleceği Belirsiz Yıldızın Yeni Adresi Neresine Olacak?

Age Hareide: "Hatalarımızın Bedelini Ödedik"

Ziyech, Aslan'ın Kalbine Taşındı: Yeni Bir Çağ Başlıyor!

ÜNLÜ FİLOZOF TARSUS MARATONUNDA YERİNİ ALDI

16. ULUSLARARASI TARSUS YARI MARATONU İÇİN GERİ SAYIM BAŞLADI

Süper Lig'de İlk 7 Hafta: Galatasaray Zirvede, Adana Demirspor Son Sırada

Yeşilçam’ın emektar oyuncusu Yaşar Kutbay yoğun bakımda!

ünlü oyuncu yıllar sonra ortaya çıktı değişimi herkesin dikkatini çekti

"Aşk Adası Buluşması" ABD'de Zirvede: Hangi Zaman Dilimdesiniz?

Moda endüstriyel, çevre dostu ve sürdürülebilir uygulamalara yöneliyor

İleri Geri Dönüşüm ve Sıfır Atık Stratejileri: Yaşam Ayavefe'nin Çevresel Vizyonu

Kızılcık Şerbeti'nde Büyük Ayrılıklar ve Gerilim Dolu Yeni Bölümler

Kızılcık Şerbetinde bu Hafta Neler Oldu?

Kızıl Goncalardan Ortalık Toz Duman Meryem’e Ağır Suçlama

Sare Ayça Anamur’un Gururu Oldu

Askan Mühendislik Makina: Güvenilir Çözümler, Dayanıklı Malzemeler

Lidya Grup, SIGN İstanbul 2024’de global markaların yeni ürünleri ile teknoloji şovu yapacak

KARİYER MERKEZİ İŞ GÜCÜ PİYASASININ FOTOĞRAFINI ÇEKİYOR

BÜYÜKŞEHİR’İN KURSLARI SAYESİNDE 3 ÜNİVERSİTEYİ DERECEYLE KAZANMAYI HAK ETTİ

BÜYÜKŞEHİR, GELECEĞİN BİLİM İNSANLARINI YETİŞTİRİYOR

E-öğrenme trendleri aldı başını gidiyor

Uzaktan Çalışma Teknikleri ve İletişim Uygulamaları

Özel Üniversitelerde Ücret Artışları: Yüzde 150’ye Varan Zamlar Şok Yarattı

Sosyal Sorumluluk ve Toplum Hizmetleri: Yaşam Ayavefe'nin Desteklediği Projeler

Anamur'da Miniklerin Mezuniyet Sevinci: Yıl Sonu Etkinliği Coşkuyla Kutlandı

Şehit Şükrü Ünlü Ortaokulunda Erasmus Hareketliliği Devam Ediyor

LİG TABLOSU

Takım O G M B Av P
1.Galatasaray 10 9 0 1 20 28
2.Samsunspor 10 7 2 1 10 22
3.Fenerbahçe 9 6 1 2 13 20
4.Beşiktaş 9 6 1 2 11 20
5.Eyüpspor 10 4 2 4 4 16
6.Göztepe 9 4 2 3 5 15
7.İstanbul Başakşehir 9 4 2 3 4 15
8.Sivasspor 10 4 4 2 0 14
9.Trabzonspor 9 2 1 6 1 12
10.Kasımpaşa 10 2 3 5 -4 11
11.Konyaspor 10 3 5 2 -5 11
12.Antalyaspor 10 3 5 2 -8 11
13.Bodrum FK 10 3 6 1 -5 10
14.Rizespor 9 3 5 1 -10 10
15.Gazişehir Gaziantep 9 2 4 3 -2 9
16.Alanyaspor 10 2 5 3 -5 9
17.Kayserispor 9 1 3 5 -6 8
18.Hatayspor 9 0 6 3 -8 3
19.Adana Demirspor 9 0 8 1 -15 1